एजेन्सी। भारत र चीनबीच पूर्वी लद्दाखमा वास्तविक नियन्त्रण रेखा (एलएसी) मा तनाव कम गर्न अर्को तहको सैन्य वार्ता कहिले हुने भन्ने बारे कुनै संकेत पाइएको छैन।

हिन्दुस्तान टाइम्सले  स्रोतको उद्धृत गर्दै दुई देशहरू मूल कमान्डर-स्तर वार्तामा सहमत भए पनि वार्ता कहिले हुन्छ भन्ने कुरा स्पष्ट नभएको जनाएको छ ।

डिसेम्बर १८ मा सीमा मामिलाका लागि वर्किङ मेकानिजम फर कन्सल्टेसन एण्ड कोअर्डीनेशन (डब्ल्यूएमसीसी) को भर्चुअल बैठकमा भारत र चीनका वरिष्ठ कमाण्डरहरू बीचको अर्को चरणको वार्तामा सहमति गर्ने भनिएको थियो । यसमा एलएसीबाट सेनालाई छिटो फिर्ता गर्न वार्ता हुने वताइएको थियो।

‘कुनै पक्षले सैन्य वार्ताका लागि मिति प्रस्ताव गरेको छैन। राजनीतिक वा कूटनीतिक हस्तक्षेप बिना सीमा विवाद सुल्झाउने कुनै ठोस समाधान भेटिएन’ हिन्दुस्तानले यस विषयमा संलग्न स्रोतको भनाइ उद्धृत गरेको छ।

दुबै पक्षले अहिलेसम्म आठ तहको सैन्य वार्ता गरेका छन् । तर, यस अवधिमा सीमा विवादको समाधानका लागि कुनै प्रगति हुन सकेको छैन । विज्ञहरुका अनुसार दुवै पक्षबीच गहिरो मतभेदका कारण वार्ता ठप्प भएको छ।

उत्तरी कमान्डका कमाण्डर लेफ्टिनेंट जनरल (सेवानिवृत्त) डीएस हूडा भन्छन्, ‘मुख्य कुरा (वार्ताबाट कुनै समाधान खोज्नु हुँदैन) भनेको दुवै पक्षलाई पछाडि फर्कने शर्तहरू पूरा गर्न धेरै गाह्रो छ। जब कूटनीतिक वा राजनैतिक तहका वार्ताहरू हुन्छन् , यो मात्र हुन सक्छ, । किनभने सैन्य तहको छलफलले मात्र मामूली मुद्दाहरूको समाधान गर्न सकिन्छ ।

भारत र चीनबीच लद्दाख क्षेत्रमा लामो समय सम्म तनाब चलेको छ र जाडो महिनामा एलएसीमा आफ्नो पकड राख्न दुबै पक्ष कटिबद्ध छन्।

लेफ्टिनेन्ट जनरल (सेवानिवृत्त) हुडा भन्छन्, ‘जाडो सुरु हुनुभन्दा अघि दुबै पक्षले  एउटा सम्झौता गर्ने थियो र जाडो सुरु हुनुभन्दा अघि आफ्ना सैनिकहरूलाई फिर्ता बोलाउने थियो। तर त्यो सम्भव हुन सकेन ।’

सैन्य वार्तामा जहाँ भारतले सबै ठाउँमा शुरुवातको स्थिति लागू गर्न माग गरिरहेको छ।

यसैबीच,  भारतीय सेनाले सबैभन्दा पहिले पेङगोङ तालको दक्षिणी भागमा अवस्थित रणनीतिक उच्च उचाइबाट सुरक्षा फोर्स हटाउन चिनियाँ पक्षसँग माग गरेको छ ।