एजेन्सी । साउदी अरेबियाले ऐतिहासिक रुपमा इजरायल र यसका प्यालेस्तिनीहरुको व्यवहारको आलोचना गर्दै आएको छ र अरब मिडियाले इजरायललाई एक ‘यहूदी देश’ को रुपमा खारेज गरिरहेको छ।

सोशल मिडियामा पूर्व साउदी गुप्तचर प्रमुख र अमेरिकाका लामो समयदेखि राजदूत रहेका प्रिन्स बिन सुल्तान अल सउदको ‘अल-अरबिया टिभी’ लाई दिएको अन्तर्वार्ताबाट प्रस्ट भएको छ ‘प्यालेस्टाइनका नेताहरूसँग शान्ति सम्झौताको आलोचना गरेकोमा तिनीहरूलाई हप्काइयो।

बिबिसीका अनुसार तीन भागको अन्तर्वार्तामा राजकुमार बान्डरले भनेका छन, ‘हामीले उनीहरूको विश्वव्यापी समर्थन प्राप्त गर्न खोजिरहेका नेताहरूबाट यो तल्लो तहको बहसको आशा गरेका थिएनौं। खाडी देशहरूको नेतृत्वमा प्यालेस्टाइन नेताहरूको हस्तक्षेप कुनै पनि हालतमा हुन सक्दैन। ‘

सुरुमा प्यालेस्टाइन नेताहरूले संयुक्त अरब  र बबहराइनबीचको सम्बन्ध पुनः सुरु भएको कुरालाई ‘धोखाधडी’ र ‘पछाडि लडाई’ भने।

राजकुमार बान्डरले प्यालेस्टाइन नेतृत्वको ऐतिहासिक कमजोरीहरूको बारेमा कुरा गरे। उनले प्यालेस्टाइन नेताहरूले साउदीको समर्थन हल्का लिइसकेका थिए।

यद्यपि उनले इजरायल र प्यालेस्टाइन दुबै नेताहरुलाई बराबर जिम्मेवार बनाए । यति लामो दूरी पछि पनि शान्ति सम्झौता हुन सकेन।

एक अधिकारीका अनुसार साउदी शाही परिवारको एक अनुभवी कूटनीतिज्ञ र कडा स्तम्भले यी कथन गर्न छनौट गरेको छ, साउदी नेतृत्वले आफ्नो जनसंख्यालाई इजरायलसँग सम्झौता गर्न तयारी गरिरहेको छ जस्तो देखिन्छ।

राजकुमार बान्डरको अन्तर्वार्ता र युएई र बहराइनको इजरायलसँगको सम्बन्ध पुनः सुरु गर्न मौन सहमति भएपछि साउदी नेतृत्वले आफ्नो जनसंख्याको तुलनामा धेरै छिटो दरमा इजरायलसँगको सम्बन्ध सामान्य बनाउने दिशामा अगाडि बढेको जस्तो देखिन्छ।

धेरै वर्षदेखि, साउदी अरेबियाको दुर्गम र ग्रामीण क्षेत्रका मानिसहरूले इजरायललाई मात्र होइन सबै यहूदीहरूलाई उनीहरूको शत्रुको रूपमा देखे।

यद्यपि, प्रमाणको बारेमा धेरै भ्रामक सिद्धान्तहरू देखा पर्दैन। यसको एक कारण यो छ कि साउदी मानिसहरु धेरै समय इन्टरनेट मा खर्च गर्दछन् र यस कारणले गर्दा, उनीहरु विश्व मा के भइरहेको छ को बारे मा सचेत छन्।

यसको बाबजुद पनि, साउदी जनसंख्याको एक भागमा बाहिरी व्यक्तिहरूको बारेमा अझै शंका छ।

साउदी अरेबिया र खाडी देशहरूको प्यालेस्टाइनसँगको सम्बन्धको विचित्र इतिहास छ।

खाडी देशहरूले सामान्यतया प्यालेस्टाइनको मुद्दालाई समर्थन गरेका छन्। दशकौंदेखि उनीहरूले प्यालेस्टाइनलाई राजनीतिक र आर्थिक सहयोग गरिरहेका छन्। यद्यपि, सन् १९९० मा प्यालेस्टाइनका नेता यासिर अराफातले इराकी राष्ट्रपति सद्दाम हुसेनको आक्रमण र कुवेतमाथि कब्जा गरेको कुरा समर्थन गर्दा उनले ठूलो धोखाधडी पाए।

१९९१ मा संयुक्त राज्य अमेरिकाको नेतृत्वमा र स्वतन्त्र भएर संचालन डिजर्ट स्टोर्म पछि कुवेतले त्यस स्थानमा रहेका प्यालेस्टाइनहरूको सम्पूर्ण जनसंख्यालाई हटायो र हजारौं मिश्रीहरूले उनको ठाउँमा राखे।

अरफातको छललाई बिर्सिन यस क्षेत्रका पुराना शासकहरूलाई लामो समय लाग्यो।

साउदी अरेबियाको इजरायलसँगको मित्रतालाई बढावा दिने ईतिहास छ।

मार्च २००२ मा म बेरूतमा अरब शिखर सम्मेलनमा  एक शहरी देखिने मान्छे त्यहाँ छलफल गरिरहेको थियो। उनले क्राउन प्रिन्स अब्दुल्लाको शान्ति योजनाको बारेमा बताउँदै थिए।

उक्त व्यक्ति आदेल जुबैर थिए, जो त्यस समयमा क्राउन प्रिन्सको दरबारमा विदेश मामिला सल्लाहकार थिए। अब जुबैर साउदी अरेबियाको विदेश मामिला राज्यमन्त्री हुन्।

त्यो वर्ष शिखर सम्मेलनको मुख्य मुद्दा शान्ति योजना थियो र यसमा अरब लीगको पूर्ण समर्थन थियो।

यसमा सम्पूर्ण अरब विश्वसँग इजरायलको सम्बन्ध सामान्य रहेको बताइएको छ। यसको बदलामा, इजरायलले वेस्ट बैंक, गाजा पट्टी, गोलन हाइट्स र लेबनानको सबै कब्जा गरिएको क्षेत्रबाट भाग्ने थियो। साथै, इजरायलले आफ्नो राजधानीको लागि प्यालेस्टाइनहरूलाई पूर्वी यरूशलेम दिएको थियो।

अरब-इजरायल विवाद
यो योजनाले अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग पायो र इजरायली प्रधानमन्त्री एरियल शेरोन पनि केहि समयका लागि घटनास्थलमा पुगे। त्यसोभए त्यो समय लाग्यो कि ऐतिहासिक अरब-इजरायल विवाद अन्त्य हुने ठाँउमा थियो।

तर यो योजना प्रकाशित हुनुभन्दा अघि पनि हमासले नेतान्याको इजरायली होटेलमा बम विष्फोट गरे। यसले ३० व्यक्तिको मृत्यु भयो र १०० भन्दा बढी मानिसहरूलाई घाइते बनायो। शान्तिको सम्पूर्ण कुराकानी त्यहाँ समाप्त भयो।

१८ बर्ष पछि मध्य पूर्व धेरै हिसाबले अगाडि बढेको छ। यद्यपि प्यालेस्टाइनले अझै स्वतन्त्रता पाएन् र पश्चिम तटमा इजरायली बस्तीमा अतिक्रमणको अवधि जारी छ।

युएइ, बहराइन , जोर्डन र इजिप्टले इजरायलसँग शान्ति सम्झौता गरेका छन्।